Erzurum Ticaret Borsası ve Atatürk Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirilen "Topraktan Sofraya İsraf" konulu çalıştay, Erzurum Ticaret Borsası’nın ev sahipliğinde düzenlendi. Gıda sektöründe üretimden tüketime kadar yaşanan kayıplar ve israf konuları ele alınarak çözüm önerileri tartışıldı.
Çalıştaya Erzurum Ticaret Borsası Başkanı Yıldırım Hakan Oral, Erzurum 1. Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Başkanı Murat Urkuç, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nden akademisyenler katıldı.
Çalıştayın Düzenleme Kurulu Başkanlığı’nı Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep Feyza Yılmaz Oral üstlenirken, Çalıştay Eş Başkanlığı’nı Doç. Dr. Özlem Topçuoğlu, sekreterliğini ise Doç. Dr. Şeyma Şişik Oğraş yürüttü. Program kapsamında, gıda israfı ve sürdürülebilir çözümler konusunda akademisyenler çeşitli sunumlar gerçekleştirdi.
Gıda israfı ve ekonomik kayıplar masaya yatırıldı
Çalıştayda konuşan Erzurum Ticaret Borsası Başkanı Hakan Oral, özellikle tarım ürünlerinin hasat sonrası doğru koşullarda saklanamaması nedeniyle büyük ekonomik kayıplar yaşandığını vurguladı. Bu kayıpların önüne geçmek amacıyla Lisanslı Depoculuk Projesi üzerinde çalıştıklarını belirten Oral, Erzurum Ticaret Borsası öncülüğünde hayata geçirilecek lisanslı depolar sayesinde üreticilerin ürünlerini güvenli bir şekilde muhafaza edebileceğini ifade etti. Devletin lisanslı depolarda muhafaza edilen ürünlere alım garantisi sunmasının, gıda israfını azaltmada kritik bir rol oynayacağını söyledi.
Sanayi sektöründeki israfın önlenmesine yönelik çalışmalar hakkında bilgi veren Erzurum 1. OSB Başkanı Murat Urkuç ise, organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren gıda firmalarının kayıplarını en aza indirmek için çeşitli projeler yürüttüklerini dile getirdi. Gıda israfının yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda ahlaki bir sorumluluk olduğunu vurgulayan Urkuç, "Toprağın emeğini ve sofranın bereketini korumak hepimizin ortak görevidir" dedi.
Gıda israfına karşı sürdürülebilir çözümler
Prof. Dr. Güzin Kaban, dünyada gıda israfının boyutlarına dikkat çekerek, özellikle Afrika kıtasında milyonlarca insanın açlıkla mücadele ettiğini belirtti. 9 milyar insanı beslemeye yetecek ekilebilir arazisi bulunan Afrika’da, her yıl 100 milyon tondan fazla gıda ithal edildiğini ve kıtada 278 milyon insanın açlık içinde yaşadığını ifade etti.
Türkiye’de gıda tedarik zincirindeki sorunlara değinen Doç. Dr. Muhammed İhsan Çubukcu, ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir çözümler üretmenin önemine dikkat çekti. Türkiye’de sebze ve meyve sektöründeki temel sorunların girdi maliyetlerindeki artış, depolama ve nakliye maliyetlerinin yüksekliği, ürün kayıpları ve üreticilerin örgütlenme eksikliği olduğunu belirten Çubukcu, yerel tarım-gıda zinciri modelinin bu sorunlara çözüm olabileceğini söyledi. Bu modelin, gıda israfını azaltmanın yanı sıra üreticinin gelirini artırarak tüketiciye yansıyan fiyatları da düşüreceğini vurguladı. Ayrıca, lisanslı depoculuğun ekonomiye sağlayacağı katkılar üzerinde durarak bu konuda bilimsel araştırma projeleri geliştirdiklerini belirtti.
Çalıştayda ayrıca, Prof. Dr. Abdullah Takım genel ekonomi içinde israfı, Prof. Dr. Ertan Yıldırım tarımda gıda israfı ve sürdürülebilir çözümleri, Prof. Dr. Ahmet Akköse gıda israfını azaltma stratejilerini, Prof. Dr. Dilşad Güzel üretimde israfın önlenmesine yönelik yalın üretim tekniklerini, Dr. Öğretim Üyesi Bilge Sayın atık yağların geri dönüşümüyle gıda israfının azaltılmasını ve Dr. Öğretim Üyesi Muhammed İkbal Tepeler paylaşım ekonomisinin israfı önlemedeki rolünü ele aldı.
Çalıştayda gıda israfının önlenmesi için üretimden tüketime kadar her aşamada bilinçli ve sürdürülebilir adımlar atılması gerektiği vurgulandı. Erzurum Ticaret Borsası ve Atatürk Üniversitesi iş birliğinde yürütülen çalışmaların, bu alandaki farkındalığı artırarak somut çözümler üretilmesine katkı sağlayacağı ifade edildi.