Suriye’de çatışmaların sona ermesinin ardından gönüllü dönüşlerin beklenen seviyeye ulaşmaması, Ankara’yı yeni adımlar atmaya yöneltti.

Resmi verilere göre, savaşın sona erdiği tarihten bu yana yaklaşık 600 bin Suriyeli ülkesine döndü. Buna rağmen, Türkiye’de halen 2 milyon 370 bin Suriyeli geçici koruma statüsüyle yaşamını sürdürüyor. Yetkililerin, mevcut tabloyu “yavaş ilerleyen bir süreç” olarak değerlendirdiği ifade ediliyor.

Ani Değil, Aşamalı Adımlar

Kulis bilgilerine göre, geçici koruma statüsünün tamamen kaldırılması seçeneği gündeme gelse de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gönüllülük ilkesini esas alan yaklaşımı nedeniyle bu seçeneğin tek seferde uygulanmasına sıcak bakılmadı. Bunun yerine, sürecin zamana yayılarak ve kademeli tedbirlerle yürütülmesi kararlaştırıldı.

Bu çerçevede ilgili bakanlıkların, hem Türkiye’deki sosyal dengeleri gözeten hem de geri dönüşleri teşvik eden yeni düzenlemeler üzerinde çalıştığı belirtiliyor.

Sağlık Hizmetlerinde İlk Değişiklik

Yeni sürecin ilk somut adımı sağlık alanında atıldı. Geçici koruma altındaki Suriyelilere sunulan ücretsiz sağlık hizmetlerinin sona erdirildiği, yeni yıldan itibaren sağlık hizmetleri için katkı payı uygulamasına geçildiği bildirildi. Güvenlik çevreleri, bu adımın geri dönüş kararlarını etkileyebileceği görüşünde.

Türkiye’de Kalmak Daha Zor Olacak

Önümüzdeki dönemde geçici koruma statüsünün kademeli olarak kaldırılması da gündemde. Statüsü sona eren Suriyelilerin Türkiye’de kalabilmesi için ikamet izni almaları gerekecek. Ancak bu iznin, sıkı şartlara bağlanacağı ifade ediliyor.

Düzenli iş, konut, geçerli kira sözleşmesi, sağlık sigortası ve yeterli maddi imkân gibi kriterlerin ikamet izni için temel şartlar arasında yer alacağı belirtiliyor. Şartları sağlayamayanların ülkesine dönmesi beklenirken, yasal zemini kaybedenlerin kaçak duruma düşebileceği ifade ediliyor.

BM Destekli Dönüş Modeli

Geri dönüş sürecinde uluslararası destek de gündemde. Birleşmiş Milletler kaynaklarının devreye alınarak, ülkesine dönmek isteyen Suriyelilere maddi destek sağlanması ve yol masraflarının karşılanmasının planlandığı aktarılıyor.

Yetkililer, atılacak adımların zorlayıcı değil, teşvik edici olacağına dikkat çekerken, sürecin hem Türkiye’nin yükünü hafifletmesi hem de gönüllü dönüşleri artırmasının hedeflendiğini vurguluyor.