Siirt Baykan Kasımlı (Verkanis)Köyü

Kasımlı (Kürtçe: Werqanis), Siirt'in Baykan ilçesine bağlı bir köydür.Köyde "Xaniyê Reş" de denilen bir türbe vardır. Şêx Mihemedê Xaniyê Reş'ın mezarı bu türbede bulunmaktadır.

Kasımlı bölge köyleri içinde en eski olanlardandır. Etrafında Kürdistan Mirlik Yönetimleri zamanında, mirlik merkezi olan 2 merkez (Derzin ve Girdikan) vardır. Bu merkezler şu an aynı ilçeye bağlı olan köylerdir.Kasımlı 16.-17. yüzyılda kurulduğu sanılan bir yerdir. Warê Qasim (Kasım'ın Yurdu) ismi zamanla bugünkü şekli olan Werqanis'a dönüşmüştür.

VERKANIS KÖYÜ TARİHÇESİ

Şeyh Muhammed’e Haniye Reş’in Verkanıs Köyüne Gelmesi ve Kerametleri
Şeyh Muhammet Sultan Şeyhmus Elmardini’ini torunudur. Oğlu Muhammet Sait’ten gelmedir.
    Peygamberimiz Hz. Muhammet (S.A.V.)  bir hadisi şeriflerinde “ahir zamanda güçlü iman sahipleri dağlarda olacak.” Beyanına inanarak Mardinden hicret edip Verkanıs köyüne kadar gelmiş ve dönemin köy sahibi Kasım Ağa ile anlaşarak çobanlık yapmaya başlamış. Bölge o zaman beylik yönetimi ile yönetilirdi. Komşu köyden Derzin kalesi ve Kale beyliği ile Kasım Ağa arasında vergi ve haraç ihtilafı var idi dolayısıyla Kasım Ağa fazla rahat değil idi. Fakat şeyh Muhammet o zaman  veli olduğu kimse bilmiyordu. Sadece Kasım Ağa işlerin çok iyi gittiğini , bolluk ve bereketin artığının farkındaydı. Bir gün Derzin Kalesi Beyi Kasım’ın sürüsünden  üç-beş keçi getirmesi için adamlarına emir veriyor. Onlar gece  sürünün olduğu yere gider bakarlar ki sürünün etrafı sur ile kapalıdır. Gördüklerini Beye de anlatırlar beyde  korktunuz orada sur falan yok der ve kendiside gelir kontrol eder bakar ki dedikleri doğrudur. Kendisi çoban çoban diye çağırır, çoban Şeyh Muhammed de cevap verir: “ buyur beyim der.”  Beyde surun kapısını sorar  oda derki “Sur falan yok Beyim” der. Bey bakar ki sur yok olmuş. Yanına gider ve kendisinden kırk adet böbrek ister ve Şeyh Muhammed de sürünün içinden bir tur gezer kırk böbrek getirir verir. Bey derki hiçbir keçi kesilmemiş ve hiç kanda yerlerde yoktur bunun tamamen keramet olduğuna inanmış ve ertesi gün  Kasım Ağayı Kaleye davet eder Kasım ağa gitmez, kendisi gelir der ki: “Bu zat senden ve benden çok daha üstündür. Allah’ın veli kullarındandır. Bu iş ona göre değildir.” Buna rağmen Kasım Ağa: “Ben memnunum kendisine soralım.” Der ve sorarlar Şeyh Muhammed de “Ben memnunum görevimi yapıyorum” ; fakat bey razı olmaz Kasım’a derki onu razı edip ne isterse vereceksin ona çünkü ikimizde bir felakete uğraya biliriz ve Kasım Ağa sorar ne istersin diye Şeyh Muhammet derki “ Bana sadece bu yaylayı veriniz bende burada bir ikamet yer ederim”
     Varı Kasım denilen yayla şimdiki verkanıs köyü olmuş
     Abbasiler Emeviler Osmanlılar olarak 3 imparatorluk geçirmiş ve şuan T.C.  toprakları içerisindedir. Siirt Baykan Kasımlı Köyü  yanı VERKANIS olarak da meşhur bir tarihi bir köyümüzdür.
     Tarihte bir çok kez düşmanlar tarafından  yıkmak ve yakmak istemişler fakat muvaffak olamamışlar . yakın zamandaki rivayete göre köyün  yakınına kadar gelen kötü niyetli kişiler önünü göremez hale gelir ve geri giderler

ALLAH cümlemizi Şeyh Muhammede Haniye reş’in himmetine payidar etsin.
Amin
  
Verkanıs 14. ve 15.  yy çok büyük bir köy olmuş. Rivayetlere göre 800 hane ye kadar büyümüş ve bir çok alim mütefekkir ve veli insan çıkmış. Köyümüzde Şeyh Hüseyin EL Mecnun ukala,  Fethullah El VErkansı gibi tarihe geçmiş ve tarihe geçemeyen  onlarcası vardır.  Verkanıs mezarlığına  bakıldığında başka kanıt aramaya gerek kalmıyor.

Şeyh Fethullah ve abisi Şeyhmus  ile ilgili açıklamalar yapılacak çünkü sanal alemde  haklarında yazılan yazılar densiz ve dengesizdir. Örneğin; Şeyhmus hakkında çok zengin olduğunu  ve ömrünün sonunda kefen bulamadığı yazılıyor. Şeyhmus’un çok zengin olduğu doğrudur ve kıtlık zamanında 19. yy başında insanlar açlıktan  zaiyat verdiği bir dönemde Şeyhmus kazan kurup insanlara çorba ikram etmiş ve bu çorba ile  hayat kurtarmaya çalışmış ve bu çorbayı üç beş kişiye değil yolcuya haneye  gelip geçen herkese vermiştir. Belkide malın çoğunu bu yolda sarf etmiştir. Bu cömertliği görmeyen bir basiret efendim; “Şeyhmus  cimri idi, vefat edince kefen parası yoktu, yorgan yüzünden kefen yaptılar.” Acaba şartları biliyorlar mı mevsim kış  yerde iki metreden fazla kar var. Biri vefat etmiş nerde bulacaksınız kefeni elbette bir yorgan yüzü kullanılacak orada Mahmut Paşa manifatura dükkanı yoktu  bunun cimrilikle veya fakirlikle alakası yoktur. Yoksulluk söz konusu değil çünkü torunları hala zenginler.     

    Şeyh Fethullah El Verknası ile ilgili bir sitede Baykanlı olduğunu daha sonra verkanıs köyüne gittiğini Şeyh Muhammet EL Fersafinın  talebesi ve damadı olduğunu bu beyanda bir sürü yanlış ve yamalak rasgele yazılar, eksik bilgiler beyan etmekteler.
   Şeyh Fethullah El Verkansi  verkanıs doğumludur sonradan gelmemiştir. Soy ağacı sayfasında şeceresi Hz. Ömer (R.T.A) kadar verilmiştir.
   Şeyh Fethullah, Şeyh Muhammet Fersafinin damadı ve talebesi değil aksine Şeyh Muhammed onların eniştesidir. Şeyh Fethullah’ın birinci hanımı Şeyh Zuleyha dır. Verkanıslı Şeyh Yasin’İn kızıdır. İkinci hanımı da Tayibe Hanım Şeyhi ve Hocası Şeyh Abdurrahman Ettaği’nin kerimesi(kızı)dır.
   İki hanımdan biri olan Şeyh Züleyha dan Şeyh Alaeddin ve Şeyh Muhammet Cüneyt. İkinci hanımı  Şeyh Tayibe Hanımdan da Şeyh Maruf, Şeyh Kutbettin  ve şeyh Bahaddin dir.