Cumhuriyetin ilk yıllarında Siirt Milletvekili Halil Hulki Aydın Ve İlk Müftüsü den Tarih  Tanıklık 

Siirt’te Hz. İsa’nın Havarisi Yahova’nın Kabrinden Saat Kulesine Uzanan Tarih

Cumhuriyetin ilk yıllarında görev yapan iki kıymetli isim; Siirt Milletvekili Halil Hulki Aydın ve Siirt Müftüsü Ömer Atalay, Siirt’in tarihi mirasını hem yaşatmak hem de gelecek kuşaklara aktarmak adına büyük bir hizmete imza attı. Müftü Ömer Atalay’ın kaleme aldığı ve 1946 yılında İstanbul Çeltut Matbaası’nda basılan “Siirt Tarihi” adlı eser, sadece bir tarih kitabı değil; aynı zamanda Siirt’in binlerce yıllık kültür kodlarının kayıt altına alındığı bir belge niteliği taşıyor.

--- Cumhuriyet Camii ve Esrarengiz Kabir

Kitabın 43. sayfasında, şehrin en eski ibadet mekânı olan Cumhuriyet Camii’ne (eski adıyla Hudurul Ahdar) yer veriliyor. Yazar Atalay’ın verdiği bilgiye göre, caminin içinde yer alan hücrede Hz. İsa’nın havarilerinden Yahova’nın medfun olduğu rivayet ediliyor. Bu bilgi, hem dinî hem de tarihî açıdan dikkat çekici bir ayrıntı olarak öne çıkıyor.

Caminin 20 yıl önceki yenileme çalışmaları sırasında aynı hücrede çürümemiş bir ceset görülmesi ise dönemin halkı üzerinde derin bir etki bırakmış. Hücredeki kabir taşlarında “Sultan Muhammed kunil adil Halef” ve “Melik Harunî Ceylî” yazılarının bulunması da Siirt’in çok katmanlı tarihine ışık tutuyor.

--- Yıkılan Minare, Yeniden İnşa Edilen Miras

Eski minare ve namazgâhlar zaman içinde yıkılsa da, Siirt Milletvekili Halil Hulki Aydın’ın 1926 yılında Vakıflar’dan aldığı tahsisle ve hayırsever halkın desteğiyle cami yeniden inşa edilmiş. Yeni minare, kubbe ve revaklar eklenerek cami bugünkü “Cumhuriyet Camii” ismini almış.

---Saat Kulesi ve Mimari Şaheserler

Kitapta ayrıca Siirt’in simgelerinden biri olan Saat Kulesi’nin de görseli ve anlatımı yer almakta. Bu yapı, küçük kubbesinin kapısıyla birlikte ceviz ağacından yapılmış ince işçilikli kapısıyla dikkat çeken mimari bir başyapıt olarak tanımlanıyor.

--- Kavvam Hamamı ve Zengîler Bağlantısı

Eserin devamında Diyarbakır’da Selçuklular adına hükümet süren Alyanal ve Kutbuddin Zengî dönemlerine ve bu dönemin Siirtli vezirlerine dair bilgiler de yer almakta. Bu detay, Siirt’in sadece dinî değil, siyasi tarih açısından da önemli bir merkez olduğunu gözler önüne seriyor.

--- Tarihi Belge, Manevi Emanet

1946 yılında kaleme alınan bu eser, aynı zamanda Siirt’in tarihine ve kültürüne duyulan derin bağlılığın bir göstergesi. Gerek halktan topladığı destekle eserleri ihya eden Halil Hulki Aydın, gerekse bu bilgileri titizlikle yazıya döken Müftü Ömer Atalay, Siirt’in manevi hafızasında müstesna bir yere sahiptir.

️ Siirt Müftüsü Ömer Atalay’ı rahmet, minnet ve saygıyla anıyoruz.

--- Kaynak: “Siirt Tarihi” - Ömer Atalay, 1946
-- Görseller: Ulu Cami Minberi, Saat Kulesi