İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan “Afetler Sonrası Bina Hasar Tespiti Yapılmasına İlişkin Genel Kurallar Hakkında Yönetmelik”, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme ile afet sonrası bina hasar tespit sürecine dair ölçütler netleştirildi, uzmanlık zorunluluğu getirildi ve sürece teknoloji desteği eklendi.

Sadece Yetkili Uzmanlar Rapor Hazırlayabilecek
Yönetmelik uyarınca, hasar tespit ekipleri yalnızca inşaat mühendisleri, mimarlar ve inşaat teknikerlerinden oluşabilecek. Bu alanlar dışında kalan kişilerin hazırladığı raporlar geçerli sayılmayacak. Ayrıca bu ekiplerin yılda en az bir kez eğitim alması da zorunlu hale getirildi.

10 Başlıkta Hasar Sınıflandırması
Binalar artık şu şekilde sınıflandırılacak:

Hasarsız

Az hasarlı

Orta hasarlı

Ağır hasarlı

Acil yıktırılacak

Yıkık

Değerlendirme dışı

Girilemeyen

Tespit edilemedi

Kapsam dışı

Sadece son afete bağlı hasarlar dikkate alınacak; yapının yaşı, ekonomik ömrü veya projelendirme hataları değerlendirmeye dâhil edilmeyecek.

Süreç ve İtiraz Mekanizması Netleşti
Hasar tespit süreci şu aşamalardan oluşacak:

Afet etkisinin belirlenmesi

İlk hasar tespiti

İtiraz taleplerinin alınması

İtiraz hasar tespiti

İtiraz süreci tamamlandıktan sonra, orta ve ağır hasarlı binalar tapu müdürlüklerine bildirilecek, tapu kayıtlarına bu bilgi işlenecek. Güçlendirme veya yeniden kullanım izni verilen binalarda ise bu kayıtlar, yetkili kurum talebiyle kaldırılabilecek.

Dijital Arşiv ve Fotoğraflama Zorunlu
Tespit edilen tüm binaların fotoğraflanması ve dijital ortamda arşivlenmesi zorunlu hale geldi. Özellikle orta ve ağır hasarlı yapılar için ayrıca detaylı rapor hazırlanacak.

Teknolojik Donanımla Süreç Güçleniyor
Yeni yönetmelik kapsamında, özellikle çatılar ve üst katlardaki hasarların tespiti için drone ve kızılötesi kamera gibi araçlar kullanılacak. İç mekân izlemelerinde ise sensörler ve yazılımlar devreye alınacak. Bu sayede tespit süreci hızlanacak, doğruluk oranı artacak.