Bitlis’in Hizan ilçesinde yüzyıllardır ayakta kalan taş evler, fotoğraf sanatçısı Hilal Bayar’ın yürütücülüğünde hazırlanan "Taşın Belleği: Hizan’ın 300 Yıllık Taş Evleri" adlı belgesel fotoğraf projesiyle yeniden gün yüzüne çıkarılıyor.
Kültürel mirası görünür kılmayı ve gelecek kuşaklara aktarmayı amaçlayan proje, Hizan’ın köylerinde yüzyıllardır varlığını sürdüren geleneksel taş mimarisini yalnızca bir yapı biçimi olarak değil, aynı zamanda insan hikâyeleriyle iç içe geçmiş yaşayan bir kültür unsuru olarak ele alıyor. Her bir fotoğraf karesiyle geçmişe tanıklık eden projenin yürütücüsü Hilal Bayar, bölgedeki arşivleme eksikliğine dikkat çekiyor. Bayar, "Çalışma yaptığımız köylerde hem mekân hem de insan dönüşümü yaşanıyor. En çok da arşivleme eksikliği dikkat çekiyor. Bu nedenle, köyün yaşlı kuşaklarının taşıdığı sözlü ve görsel hafızanın korunması büyük önem taşıyor" dedi.
Fotoğraf sanatçısı Bayar, Hizan’a gelen birçok fotoğrafçının yalnızca turistik karelerle yetindiğini belirterek, taş evlerin içinde zamana direnen hayatların ve unutulmaya yüz tutmuş hikâyelerin bulunduğunu ifade ederek, "Fotoğraf sadece görmek değildir, anlamaktır. Bu proje, o sessizliği duymak ve belgelemek üzerine kurulu. Bu projede desteklerini esirgemeyen Bitlis valiliği ve Hizan kaymakamlığına ayrıca teşekkür ederim" diye konuştu.
Hizan merkez ve çevre köylerinde sürdürülen saha çalışmaları kapsamında elde edilen fotoğraflar, ilerleyen süreçte bir sergi, kısa belgesel ve yayın olarak sanatseverlerle buluşacak. Proje, hem kültürel mirasın korunmasına hem de Anadolu’nun taş mimarisine dikkat çekmeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Bayar’ın objektifinden yansıyan kareler, taş evlerin sadece birer yapı değil; emeğin, hafızanın ve insan hikâyelerinin taşıyıcısı olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.