Bitlis Çayı'nda Balık Nesli Tehlikede
Eskiden 4-5 kilogramlık balıkların görüldüğü Baykan'dan geçen Bitlis Çayı, yasadışı avlanma nedeniyle balık popülasyonunun hızla tükenme riskiyle karşı karşıya. Vatandaşlar, ilaç, dinamit, serpme ağlar ve elektrik akımı gibi yöntemlerle balıkların neredeyse tamamen yok olduğunu belirtiyor. Yetkililerden en az bir-iki dönem avlanmaya ara verilmesi ve sıkı denetim yapılması isteniyor.
Baykan'dan geçen Bitlis Çayı, yıllar önce balık tutmaya çıkan vatandaşların 4-5 kilogramlık dev balıklarla döndüğü, bereketli ve canlı bir su kaynağıydı. Ancak bugün, yasa dışı avlanma, çevre kirliliği ve kontrolsüz balıkçılık nedeniyle bu bereket hızla tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Bölgedeki balıkçılar, özellikle ilaç, dinamit, serpme ağlar ve elektrik akımı gibi yasadışı avlanma tekniklerinin ekosistemi geri döndürülemez şekilde tahrip ettiğini belirtiyor.
Bu yasadışı yöntemler, sadece balıkları değil, tüm su ekosistemini ciddi şekilde tehdit ediyor. Elektrik akımı ve dinamit gibi yöntemler, su altındaki tüm canlıları etkileyerek yalnızca büyük balıkları değil, küçük balıkları ve diğer su canlılarını da yok ediyor. Hatta bazı bölgelerde artık küçük balıklar bile nadiren görülüyor, suyun ekosistemi büyük ölçüde zarar görmüş durumda. Bu durum, sadece balıkların değil, su ekosistemindeki diğer canlı türlerinin de geleceğini tehlikeye atıyor.
İki İlin Ortak Çalışması ve Yerinde Denetimler
Bitlis ve Siirt illerinin yerel yönetimleri, Orman Genel Müdürlüğü, DSİ, Jandarma ve Emniyet müdürlüklerinin işbirliğiyle dere ve çay bölgelerinde yerinde bilgilendirme ve denetim çalışmaları başlatmalıdır. Bu işbirliği, balık popülasyonlarının korunması ve su ekosisteminin sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir:
Yerinde Bilgilendirme ve Afişler: Orman, DSİ, Jandarma ve Emniyet güçleri, balıkçılığın yoğun olduğu dere ve çay bölgelerinde, yasa dışı avlanmanın zararlarını anlatan bildiriler, afişler ve tabelalar asmalıdır. Bu alanlarda, balık popülasyonlarının korunması için avlanmanın yasak olduğu dönemler net bir şekilde belirtilmelidir.
Ortak Mobil Ekipler ve Devriye Kontrolleri: Bitlis ve Siirt'ten gelen jandarma ve emniyet ekipleri, dere ve çay bölgelerinde düzenli olarak devriye gezerek yasa dışı avlanmayı engellemeli, ihlal tespitlerinde tutanak tutarak gerekli yasal işlemleri başlatmalıdır.
Halkla Doğrudan İletişim: Bölge halkı ve balıkçılarla doğrudan temas kurularak, sürdürülebilir balıkçılık konusunda bilgilendirme yapılmalı, yanlış avlanma yöntemlerinin ekosisteme verdiği zararlar anlatılmalıdır.
Teknolojik Takip ve Anlık Müdahale: Dronlar, sualtı kameraları ve izleme sistemleri kullanılarak dere ve çaylardaki balık popülasyonları ve kaçak avlanma faaliyetleri anlık olarak izlenmeli ve hızlı müdahale edilmelidir.
Ortak Eğitim ve Farkındalık Programları: İki ilin yerel yönetimleri, okullarda, köy kahvelerinde ve topluluk merkezlerinde çevre bilincini artıracak eğitimler düzenlemelidir.
Denetim ve Yaptırımlar
Bilgilendirme çalışmalarının ardından, yasa dışı avlanmayı engellemek için sıkı denetimlerin yapılması şarttır:
Yerinde Kontroller ve Tutanaklar: Yetkililer, nehir ve dere kenarlarında düzenli olarak denetim yapmalı, yasa dışı avlanma tespit edildiğinde tutanak tutarak gerekli yasal işlemleri başlatmalıdır.
Caydırıcı Cezalar: Kaçak avlanan kişilere ağır para cezaları kesilmeli ve tekrarlayan ihlallerde daha ağır yaptırımlar uygulanmalıdır.
Koruma Alanlarının Oluşturulması: Üreme dönemlerinde balıkların rahatça çoğalabilmesi için koruma alanları oluşturulmalı ve bu alanlarda avlanma tamamen yasaklanmalıdır.
Gelecekteki Kazanımlar
Eğer bu önlemler hızla alınmazsa, Baykan'dan geçen Bitlis Çayı'ndaki balık türlerinin tamamen yok olması riskiyle karşı karşıya kalabiliriz. Ancak, doğru adımlar atılırsa birkaç yıl içinde büyük balık popülasyonlarının yeniden oluşması ve bölge halkının eski bereketli günlerine dönmesi mümkün olabilir. Bu sadece balıkların değil, tüm su ekosisteminin sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.