Çocuklarda Teknoloji Kullanımı

Teknoloji çok kısa bir sürede hayatımızın vazgeçilmezi oldu. Tabletler, bilgisayarlar, akıllı telefonlar yaşamımızda çok büyük bir rol alır hale geldi. Özellikle yeni nesil diye adlandırdığımız bütün yaşamları boyunca teknolojik aletler ve dijital ekranlar karşısında büyüyen Z kuşağını esir almış durumda. Peki, bu teknolojinin çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir?

Çocuklar her ağladığında, yemek yemediğinde, canları sıkıldığında vb. durumlarda ekranlara maruz bırakmanın yanlış bir davranış olduğunu söyleyebiliriz. Böyle durumlarda teknolojik ürünlere başvurmak yerine çocuğunuzla iletişim kurmayı ve ona zorlandığı durum ile alakalı ilgilenebileceği seçenekler sunmayı deneyebilirsiniz. Teknolojik ürünlere erken yaşta maruz kalan çocuklar interaktif olmayan bir iletişimin içinde olduğundan dil becerileri yeterince gelişemeyebiliyor. Özellikle erken yaş döneminde kaliteli ebeveyn-çocuk ilişkisi çocuğun gelişimi için önem taşıyor.

Sosyal medya kullanımı güncel bilgiye hızlıca ulaşma, hızlıca iletişim kurma ve dijital pazarlamada yer alma gibi birçok alanda fayda sağlamaktadır. Artan teknoloji kullanımı ile birlikte sosyal medya hesapları birçoğumuzun hayatında fazlaca yer almaya başlamıştır. Sosyal medya kullanımı yetişkinler kadar çocuklar arasında da oldukça yaygındır. Hesap oluşturma yaşı 13 olmasına rağmen herhangi bir denetim mekanizması olmadığı için daha küçük yaşlardaki çocukların da farklı platformlarda sosyal medya hesapları bulunmaktadır. Bu noktada en önemli görev ebeveynlere düşmektedir. Kontrolsüz bir şekilde sosyal medya kullanan çocuklar bağımlılık, çevrim içi taciz, kişisel bilgilerin izinsiz kullanımı gibi birçok problemle karşı karşıya kalmaktadır. Bununla birlikte kimlik oluşumunun olumsuz etkilenmesi, popüler olma isteği uyandırması, yalnızlık yaşatması çocuk ve ergenlerdeki sosyal medya kullanımının olumsuz etkilerindendir.

Teknoloji, hayatımızın büyük bir alanını kapsar hale geldi. Görmezden gelmek, yasak koymak, yokmuş gibi davranmak çocuklar da kalıcı bir davranış kazandırmamaktadır. Bunun yerine bu iletişim araçlarını doğru kullanımı çocuklarımıza öğretmeliyiz. Kullanım sürelerini ve içeriklerini denetlemeli, bilgisayar ve televizyonların evin ortak kullanım alanlarında kullanılmasını sağlamalıyız. Teknolojik aletlerle geçirecekleri vakitleri daha değerli bir şekilde kullanmalarını sağlamalıyız. Haftanın belirli saatlerini veya günlerini “teknolojiden uzak geçirme” vakitleri olarak değerlendirebiliriz yerine sunduğumuz farklı etkinliklerle bu zaman dilimlerini daha cazip hale getirebiliriz böylece çocuklara teknolojinin yerini doldurabileceği alternatifler sunmuş oluruz. Bunlara ek olarak, teknolojik aletler ödül veya ceza olarak kullanılmamalıdır, bu amaçla kullanıldığında çocukların bu tür aletlere karşı bakış açısı değişebilir ve onlara daha çok değer atfetmelerine sebep olabilir. Denetim yaparken yasaklayıcı, yargılayıcı, sert bir tutum yerine anlayışlı, makul bir tutum benimsenmelidir.

ABD’deki Michigan Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, özellikle ebeveynlerin zaman geçirmek için çocuklara verdiği tabletlerin büyük zararlara yol açabileceğini ortaya koydu.

Yaşları 3 ile 5 arasında değişen 422 çocuğun verilerini inceleyen bilim insanları, düzenli olarak tablet ve akıllı telefon verilerek dikkati dağıtılan ve ağlaması engellenen çocuklarda uzun vadede daha ciddi sorunlar ortaya çıktığını buldu.

Peki, ebeveynler doğru teknoloji ve sosyal medya kullanmak için neler yapabilir?

Çocukların 3 yaşına kadar mümkün oldukça televizyon, tablet, bilgisayar gibi ekranlardan uzak tutulması gerekmektedir çünkü bu dönemde dil ve algı gelişimi önemlidir. Dil gelişiminin gecikmesi, gelişimsel olarak gerileme gibi sorunlar görülebilir.

Çocuklar için ebeveynleri ile kurdukları ilişki çok önemlidir. Çocuğunuzla olabildiğince fazla vakit geçirin.

Çocuklarınıza sorgulayıcı ve yargılayıcı bir tutum yerine arkadaşça bir tutum sergileyin ve koyduğunuz kurallarla ilgili açıklamalar yaparak doğru yönlendirin.

Çocuğunuz video ve içerikleri seyrederken zaman zaman ekranı kontrol edin ve geçirdiği zamana dikkat edin.

İnternet ve sosyal medya hakkında daha fazla bilgi edinerek çocuğunuzu bilinçlendirin. Gizlilik ve mahremiyet hakkında konuşun.

Özellikle çocuklarınızın istemediğiniz davranışları sergilememesi veya kendinize vakit ayırabilmek için internette fazla vakit geçirmelerine izin vermeyin.

Çocuğunuzun kullandığı uygulamaları kontrol edin, şiddet ve olumsuz içerikli uygulamaları kullanmasına izin vermeyin

13 yaş altındaki çocukların kontrolünüz dışında ve kendilerine ait hesaplarla sosyal medya kullanmalarına izin vermeyin.

Evde çocuklarınızla keyifli vakit geçirmeye özen gösterin. Birlikte keyif aldığınız etkinlikleri gerçekleştirin; resim çizmek, oyun oynamak, yemek yapmak gibi.

Çocuklarınızla birlikte ev dışında da zaman geçirin. Birlikte sevdiğiniz aktiviteleri gerçekleştirin.

(Meryem GEYLANİ)